Parenteel Johann Von der Straten (Goch)
Door: Ruud Straatman
Laatste update: 1 maart 2010
De Von der
Straten vormden vanaf ca. 1300 een invloedrijke en welvarende familie
in de regio Kleef, Geldern, Goch en had relaties met veel bekende
nobele families uit die regio.
Deze familie lijkt langs
mannelijke lijn uit te sterven in de 15e eeuw.
In bronnen en literatuur
worden de VON der Straten overigens meestal gewoon VAN der Straten
genoemd. Voorlopig hanteer ik echter de afwijkende VON-notatie om een
onderscheid te maken met de bewezen voorvaderen VAN der Straten van de
Graaf Straetman. Uiteraard zijn aanvullingen van harte welkom via email
op deze website.
I
|
NN von der Straten, trouwt NN
Volgens verschillende auteurs (Stefan
Frankewitz, Dieter Kastner) stamt de familie Von der Straten in de
regio Weeze, Goch, Geldern uit Vlaanderen. Ze zouden afstammen van de
invloedrijke adellijke Vlaamse familie Van der Straten van de burgt
Straten in Sint Andries bij Brugge. Sint Andries maakt tegenwoordig
deel uit van de stad Brugge.
Kinderen
- Johann von der Straten, volgt (II.1)
- Gerhard von der Straten
Gerhard von der Straten was
waarschijnlijk een broer van Johann.
In 1316 was Gerhard een "Dienstmann" van de Graaf van Kleef. 1319 is
hij "Ministeriaal" van de Graaf van Kleef in Weeze en Keylaer.
|
II.1
|
Johann von der Straten (ouders onder I)
Johann von der Straten wordt voor het
eerst genoemd in 1297 als één der "Gerichtsleuten von Weeze". Hij werd
in 1302 "Amtmann zu Goch". Johann bekrachtigt als Rechter in 1302 de
verkoop van de "Hansenhof" te Keylaer (Weeze) aan de Abdij van
Grafenthal. 1311 is hij in dienst van de Graaf van Kleef. 1315 is hij
"Drost" in Kempen. In 1323 wordt hij genoemd als "Knaap" en in 1326 als
Ridder.
Hij verwierf diverse Lenen van de Graaf van Gelre, waaronder "Gut zu
Plees", "Gut zu Bucholt", "Gut zu Kevelaer", in 1326 het "Försteramt im
Ketelwald", de "Fischerei bei Schravelen" etc. Hij woonde toen in "Haus
Wissen".
Van Graaf Dietrich van Kleef kreeg hij in 1328 de "Mühle von
Wendevonderen" en aangrenzende Hof in erfpacht.
Kinderen
- Heinrich von der Straten
- Johann von der Straten
- Francois von der Straten
- Arnold von der Straten
Arnold von der Straten wordt 1335/26
genoemd als "Klevischer Vogt" te Xanten.
- Diedrich von der Straten, volgt (III.1)
|
III.1
|
Diedrich von der Straten (ouders onder II.1), geboren ca. 1300 , overleden na 1753 , trouwt Margaretha
von Kleve, vader Dietrich Luf von Kleve
Margaretha von Kleve was een onecht kind
van Dietrich Luf von Kleve, Herr zum Tomburg und Kervenheim, Graf zu
Hülchrath.
Diedrich von der Straten was "Herr zu
Kalbeck" en in 1330 "Amtmann zu Goch". Hij trad tevens op als Rechter
te Hülm. In 1330 ontving hij "Haus Kalbeck an der Niers". In 1335 kreeg
Ridder Diedrich von der Straten van Hertog Reinold van Gelre "Hof ter
Porten", "Genekens Gut" en "Lyfgers Gut" te Plees en "Commers Gut" te
Boecholt in vrij eigendom na die tot dan toe in Leen gehad te hebben.
Diedrich was een rijk man, misschien wel een der rijksten van de regio.
In 1346 verklaarde de Hertog van Gelre dat hij Diedrich von der Straten
4470 pond, 8 schilling en 4 penning verschuldigde. In 1346 kreeg
Diedrich een flink deel van de Hertogelijke ontginningen in het
Siebengewalt in bezit.
Diedrich speelde een hoofdrol bij de ontginning van het moerasachtige
Siebengewald, zoals beschreven in de zogenaamde Gochse Landrol. Hij
wist de Hertog van Gelre over te halen om de ontginning aan te vangen
en leidt het project. Daarbij kon hij zich bedienen van Vlaamse of
Hollandse ontginningstechnieken die de familie Von der Straten mogelijk
had meegenomen uit het westen toen men zich ongeveer een halve eeuw
eerder in het Rheinland vestigde. Als beloning ontving hij het grootste
aantal "slagen" (rechthoekige "strippen" ontgonnen land) in het
Siebengewald. Dit is waarschijnlijk ook de basis van de enorme rijkdom
van de familie Von der Straten.
1351 werpt Diedrich zich op als "Dienstmann"van de Graaf van Kleef en
wordt hij omschreven als "Ridder en Vlaams Edelman".
Kinderen
- Johann von der Straten
Johann von der Straten wordt in 1351
genoemd als "Herr zu Kalbeck" en in 1553 als Ridder te Boecholt. Johann
is stichter van het Sankt Johannesaltar in de Pfarrkirche te Goch. Hij
is eigenaar van een Hof in Plees.
- Heinrich von der Straten, volgt (IV.1)
- N1 von der Straten, volgt (IV.2)
|
IV.1
|
Heinrich von der Straten (ouders onder III.1), geboren ca. 1325 , overleden ná 1392 ,
trouwt Margaretha von Boetzelaer
Heinrich von der Straten was van
1348-1364 en van 1371-1381 "Amtmann zu Goch". In 1372 is hij "Herr zu
Wissen". In 1369 laat Heinrich aan de Graaf van Kleef de "Voigtei
Weeze" en de Visserij en de Molen aan de Niers. In datzelfde jaar wordt
Heinrich ook genoemd als eigenaar van Huis Hertefeld (bij
Siebengewald). In 1372 ontstaat er een vete tussen Heinrich en de Graaf
van Kleef. 1381 treedt heinrich op als Rechter te Asperden. In 1387
wordt er een schuldenregeling getroffen tussen Heinrich en de Hertog
van Gelre. De Hertog staat voor 1800 "alte Schilde" bij Heinrich in het
krijt. In 1392 ruilt Heinrich een een Hof aan de Loe in Klein-Keylaer
(Hotzhof?) met de Abdij Grafenthal tegen een windmolen in Wemb en een
watermolen aan de Niers.
Kinderen
- Johann von der Straten, volgt (V.1)
- Heinrich von der Straten
|
IV.2
|
N1 von der Straten (ouders onder III.1), trouwt Seger van Groesbeek
N2 vonder Straten erfde "Haus Kalbeck".
Ridder Seger van Groesbeek was Heer van Hoemen (Heumen).
Kind
- Fije (Sofia) van Groesbeek, volgt (V.2)
|
V.1
|
Johann von der Straten (ouders onder IV.1), overleden 1440/1444 , trouwt(1) Ida van
Stommel, trouwt(2) Mechtild von Bylandt, ouders Johann
(Herr) von Bylandt en Jutta von Spaen
Johann von Bylandt was "Geldernscher und
Klevischer Rat und Amtmann"
Johann von der Straten was "Herr zu
Wissen" en van 1390-ca.1430 onder 3 verschillende Hertogen van Gelre
"Amtmann zu Goch".
Kinderen uit huwelijk (2)
- Anna von der Straten, trouwt Johann von
Broekhuysen, ouders Wilhelm von Broekhuysen en Agnes
von Werdenburg
Ridder Wilhelm von Broekhuysen was
in 1402 "Erbhofmeister von Geldern". Hij stichtte in 1452 in Oestrum
bij Venray een "Regulierherrenkloster". Ridder Johann stierf tijdens
een pelgrimstocht naar het heilige Land, die hijj samen met Hertog
Arnold van Gelre ondernam. Per testament schonk hij "Hof ter Masen"
(bij Wetten) aan het door hem gestichte klooster, dat in 1470 naar
Mariensand bij Straelen werd verplaatst.
Anna von der Straten erft Haus zu
Wissen. Zij verkoopt het in 1461 aan Johan van den Loe. Haus zu Wissen
is tot op heden in het bezit van de familie Von Loe gebleven.
Johann von Broekhuysen was van ca.1430-1451 "Amtmann zu Goch".
- N2 von der Straten, volgt (VI.1)
- Derick von der Straten
Derick von der Straten is een
hypothetische zoon of kleinzoon van Johann von der Straten. Deze Derick
wordt in 1476 genoemd in een oorkonde waarin de Hertog van Gelre
verzekerd wordt dat er op hem geen vorderingen meer rusten betreffende
de "1800 Schilde" waarvoor Heinrich von der Straten in 1387 een
schuldenregeling had getroffen met de Hertog. Het lijkt aannemelijk dat
een directe nakomeling van Heinrich (kleinzoon of achterkleinzoon) zo'n
verzekering namens de familie geeft.
- Heinrich von der Straten
Heinrich von der Straten is een
hypothetische zoon van Johann von der Straten.
Bij de abdijkerk van Abdij Grafenthal bevindt zich een grafsteen met
het opschrift: "Ao dni. 1470 ipsa die Valentini obiit dns. Henricus de
Straten presbyter, c.a.r.i.p. amen".
|
V.2
|
Fije (Sofia) van Groesbeek (ouders onder IV.2), trouwt 1387 - Sweder van Heeckeren genaamd
van Rechteren, overleden 23 april 1404, ouders Frederik van
Heekeren van der Eze en Lutgard van Voorst van Rechteren
Sweder van Rechteren was vanaf 1388 Heer
tot Rechteren, 1395 Raad van Bisschop van Utrecht, 1396 Drost van
Coevorden en Drenthe
1387 mei 17 (des vrydaghes na onss heren
Hemelvaertsdach) Zegher van Gruysbeke, heer van Hoemen, ridder,
verklaart huwelijkse voorwaarden te maken met Sweder van Rechteren voor
het huwelijk van zijn dochter Fije met Van Rechteren, waarbij wordt
bepaald dat hij haar 2800 guldens zal meegeven en dat zij daarbij
afstand doet van haar rechten op de nalatenschap van wijlen haar
moeder, en dat Van Rechteren dit geld zal beleggen in goederen die door
Deric van Apeltaren, Henric van der Straten, Wynand van Aernhem en Jan
Mompelyer van Overhage voldoende worden geacht, terwijl Van Rechteren
haar een jaarlijks levenslang vruchtgebruik zal geven van 280 guldens,
waarbij Van Gruysbeke, naast zijn zoon Johan van Gruysbeke als
medeverbondene, tot borgen stelt Deric en Henric van Apeltaren, broers,
Henric van Straten, ridders, Jorden van Wijlre, scholaster te Zeeflic,
Herberen van Gruysbeke, Werenbrecht en Johan van Ubbergen, broers,
Rutgher en Deric van Gruysbeke, broers, en Johan van Wijlre. Origineel
charter (inv.nr. 32), met de zegels, waarvan enkele geschonden, van
Zegher en Johan van Gruysbeke, vader en zoon, en van de tien borgen.
In deze oorkonde is Ridder Henric van Straten waarschijnlijk dezelfde
als Henrich von der Straten, de broer van N1 von der Straten (de moeder
van Fije van Groesbeek). Dit is de eerste aanwijzing dat de Ridders
"Van Straten" uit het huidige Gelderland dezelfde zijn c.q. gerelateerd
zijn aan de Ridders "Von der Straten" uit regio Weeze, Goch. Aan deze
acte in het Archief van Huis Almelo moet dus ook het zegel van Heinrich
vond der Straten te vinden zijn.
Seger van Groesbeek trouwde na N1 von der Straten ook nog eens met
Margaretha van Bylandt. Het huwelijk met N1 von der Straten wordt haast
nergens genoemd. Echter, de zoon van Seger van Groesbeek voerde later
de titel Heer van Hoemen en Calbeck (!), welke laatste titel in de
familie kwam via het huwelijk met N1 von der Straten.
Veel genealogen houden het er dan ook op dat Fije van Groesbeek een
dochter uit dat latere huwelijk van Seger met Margaretha Bylandt was.
Dit laatste is alleen in tegenspraak met de borgen die namens Seger van
Groesbeek optreden in bovengenoemde overeenkomst. Daarin wordt geen
enkele Bylandt genoemd, maar wel Henric van Straten...
De Van Rechteren waren Heren van Almelo.
Kinderen
- Lutgard van Rechteren, overleden ca. 1442 ,
trouwt ca. 1410 - Wessel IV van den Boetzelaer, geboren ca.
1360 , overleden 1439 , ouders Rutger III van den Boetzelaer en
Elisabeth van Bylandt
- Frederik van Rechteren, volgt (VI.2)
- Margaretha van Rechteren
Margaretha van Rechteren was non in
klooster te Weerselo.
- Aleid van Rechteren
Aleid van Rechteren was non in
klooster Ter Hunnepe.
- Seger van Rechteren, overleden 24 januari 1457
Seger van Rechteren was Heer tot
Rhaan en Egede.
- Diederik van Rechteren
Diederik van Rechteren was Proost te
Oldenzaal.
- Fye (Sofia) van Rechteren, overleden ná 1464 ,
trouwt Alef van Haren
Alef van Haren was Kastelein van
Coevorden en Ambtman van Drenthe van 1442-1450. Had Huis Bredenhorst in
leen.
- Johanna van Rechteren, overleden 1451
Johanna van Rechteren was non te
diepenveen.
|
VI.1
|
N2 von der Straten (ouders onder V.1),
trouwt N von Elferfeld
Kind
- Agnes von Elferfeld, trouwt Johann
(Heinrich) von Brempt, trouwt Sweder Balderik
Johann von Brempt was van 1456-1461
"Amtmann zu Goch". Hij stierf in 1461 of 1465. Sweder Balderik was van
1461-1471 "Amtmann zu Goch". Tevens "Vogt" in Gelderland. Hij stierf in
1473.
|
VI.2
|
Frederik van Rechteren (ouders onder V.2), overleden kort na 16 jan. 1462 , trouwt ca. 1432
- Kunegonde van Polanen, overleden ca. 1438 , ouders Otto
van Polanen en Johanna van Voorst
Kunegonde van Polanen was Vrouwe van
Voorst en Keppel, net als haar moeder Johanna van Voorst. Otto van
Polanen was Heer van Asperen.
Frederik van Rechteren was Heer tot
Rechteren, Bredenhorst, Egede en Rhaan. Ridder in 1411, Drost van
Drenthe en Kastelein van Coevorden van 1420-1437.
Kinderen
- Sweder van Voorst en Keppel, volgt (VII.1)
- Otto van Rechteren
- Johan van Rechteren
- Seger van Rechteren
- Fye (Sofia) van Rechteren
|
VII.1
|
Sweder van Voorst en Keppel (ouders onder VI.2), overleden 1484 , trouwt ca. 1452 - Elisabeth
van Homoet, overleden ca, 1484 , ouders Johan Heer van Homoet
en Wisch en Agnes van Culemborg
Sweder Heer van Voorst en Keppel was
vanaf 1457 Heer van Almelo.
Kinderen
- Johan van Voorst en Keppel, geboren ca. 1455 ,
overleden vóór 30 oktober 1501 , trouwt Agnes van Broeckhuysen,
ouders Reinier Heer van Broeckhuysen en Ermgard van
Groesbeek, Vrouwe van Calbeck
Agnes van Broeckhuysen hertrouwde in
1504 met Derk van Haeften, Ambtman van Bommel, Bommelewaard en
Tielerwaard, zoon van Alart van Haeften en Aleid van Waardenborg.
Johan van Voorst en Keppel was Heer
van Almelo vanaf 1478. In 1486 beleend met de Heerlijkheid Tull en 't
Wael. Hij vermoorde zijn broer Reinier van Voorst.
- Frederik van Voorst en Keppel, volgt (VIII.1)
- Reinier van Voorst, geboren ca. 1465
Reinier van Voorst werd door zijn
broer Johan vermoord: "van sijn broeder in 't privaat versmoort".
|
VIII.1
|
Frederik van Voorst en Keppel (ouders onder VII.1), geboren ca. 1460 , overleden ca. 1521 ,
trouwt 1513 - Judith van Aeswijn, ouders Reynier van
Aeswijn, Heer van Swanenborg en Agnes van Ulft
Frederik van Voorst en Keppel was Heer
van Almelo vanaf 1501 (als opvolger van zijn broer Johan).
Kinderen
- Elisabeth van Voorst en Keppel, geboren 1516 ,
overleden 1571 , trouwt 1530 - Johan van Pallandt, overleden 1
oktober 1562 , ouders Elbert van Pallandt, Heer van Zelhem en Elisabeth
ter Horst
Johan van Pallandt was Heer tot
Horst, Issum en Hamm.
- Frederica van Voorst en Keppel, geboren ca.
1521 , overleden 1577 , trouwt 1536 - Derk van Gelre, overleden
1580 , vader Reinier van Gelre
Derk van Gelre was Heer tot Arcen.
Reinier van Gelre, Heer tot Grunsfort en vader van Derk van Gelre, was
een bastaardbroer van Hertog Karel van Gelre.
|
|